-“Анод”-ыг Малайзын компани худалдаж авах санал ирсний дараа монголбанк хяналт шалгалтын хэлтсийн захирлаа өөрчилжээ-

“Анод” банкийг худалдаж авах хүсэлтээ Малайзын нэгэн байгууллага Монголбанканд тавьсан тухай мэдээллийг бид өмнө нь мэдээлж байсан билээ. Энэ талаарх мэдээллийг дэлгэрүүлэн сурвалжиллаа. Малайз улсын Лабуаны “RSLE Holdings” гэдэг компани “Анод”-ыг худалдаж авах хүсэлтээ тавьсан байна. Тэд Шведийн банкны 100 сая еврогийн баталгаагаа мөн хавсаргажээ. “Анод” банктай холбоотой асуудал болон зарах эсэх нь олны анхаарлыг татаж буй учир Малайзын компанийн гаргасан хүсэлтийн орчуулгыг хүргэж байна.

“Анод”-ыг худалдан авахыг хүссэн бичиг

Хүсэлтэд “Бид Малайз улсын Лабуаны “RSLE Holdings” компанийн бүрэн эрхт төлөөлөгчид бөгөөд энэхүү албан хүсэлтээр дамжуулан Монгол Улсад банкны үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй, албаны хүмүүсийн өгсөн мэдээллээр өнөөдрийн байдлаар санхүүгийн хүндрэлд орсон, цаашид үйл ажиллагааг нь сэргээн явуулахад бүтцийн шинэчлэлт, нэмэлт хөрөнгө оруулалт хийгдэх шаардлагатай байгаа “Анод” банканд хөрөнгө оруулалт хийх шугамаар худалдан авах тухай тус группийн хүсэлтийг Монголбанкны хүндэт Ерөнхийлөгч танд уламжилж байна. Тус групп үүсэн байгуулагдсанаас хойш 100 гаруй жилийн хугацаа өнгөрч байна. Бид банк, санхүүгийн үйл ажиллагаагаа дэлхийн олон оронд олон жилийн турш амжилттай явуулж ирсэн юм. Тус группийн удирдлага зохион байгуулалтын шинэлэг арга барил, банк санхүүгийн үйл ажиллагааны олон улсын стандартыг хатуу баримтлан ажилласны үр дүнд ашигтай үйл ажиллагаа явуулах баталгааг бий болгосоор ирсэн юм. 2009 оны наймдугаар сарын 4-ний мягмар гаригт “Анод” банканд Монголбанкны бүрэн эрхт төлөөлөгч С.Насанжаргалтай болон Монголбанкны Хяналт шалгалтын газрын захирал Ж.Ганбаатар нартай хийсэн ярилцлагуудын үр дүнд “Анод” банкны өнөөгийн нөхцөл байдал, үйл ажиллагааны талаар товч мэдээлэл авсан билээ. Ноён Ж.Ганбаатарын зөвлөсний дагуу бид албан хүсэлтээр дамжуулан “Анод” банкны өнөөгийн санхүүгийн нөхцөл байдлын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг хүсч буйг хүлээн авна уу. Энэ нь бидний хийх шаардлагатай судалгаа шинжилгээний нэг хэсэг болох юм. Иймд бидэнд дараах мэдээллийг гаргаж өгөхийг хичээнгүйлэн хүсье. Үүнд:

1. Монголбанкны хүсэлтээр Pricewatherhous Coopers-ийн гаргасан “Анод” банкны санхүүгийн өнөөгийн бодит байдлын талаарх бүрэн хэмжээний аудитын шалгалтын дүгнэлт

2. Монголбанкнаас тус банканд олгогдсон зээлийн талаарх мэдээлэл болон дээрх аудитын дүгнэлт гаргаснаас хойш өнөөдрийг хүртэл хугацаанд гаргасан тоо баримтууд

3. 2009 оны 8 сарын байдлаар “Анод” банкны санхүүгийн тайлан тэнцэл.

100 сая еврог Монголбанканд шууд байршуулна

Таны гарын үсэг бүхий бичгээр өгсөн зөвшөөрлийг үндэслэн “Анод” банкийг шууд эрх мэдэлдээ авах санаа зорилгоо баталгаажуулах манай эрх бүхий санхүүгийн группээс гаргасан 100 сая еврогийн тогтсон үнэлгээ бүхий банкны баталгааг барьцаа болгон Монголбанканд шууд байршуулахад бид бэлэн байгаагаа уламжилж байна. Бид баталгаатай хөрөнгийн эх үүсвэрээс гадна олон улсын банк, санхүүгийн салбаруудад олж авсан нэр хүнд, стратегийн ач холбогдол бүхий нөөц бололцоонуудаа ашиглан хамгийн орчин үеийн дэвшилтэт технологи, хамгийн өндөр түвшинд бэлтгэгдсэн гадаадын банкны мэргэжлийн боловсон хүчинг Монгол Улсад ойрын хугацаанд шууд ажиллуулах боломжтой. Дээрх хүмүүсийн мэдлэг, мэргэжлийг ашиглан бид дэвшилтэт технологи, ажлын арга барилыг Монгол ажилтнуудад зааж сургах ба тус банкны үйл ажиллагааг байж болох хамгийн богино хугацаанд дахин сэргээж идэвхжүүлэх бололцоог бүрдүүлэх юм. Бидний шинээр хөрөнгө оруулсан “Анод” банк нь дотооддоо банкны хэвийн үйл ажиллагаа явуулахаас гадна манай компанийн Монгол Улсад явуулах үйл ажиллагааны санхүүжилтийн суваг болох ба бид тодорхой төслүүдийн санхүүжилтийг өөрсдийн болон улсын банкны үйл ажиллагаагаар дамжуулан “Анод” банканд байршуулах замаар ажиллах юм. Бид энэхүү албан хүсэлтээрээ дамжуулан Монголбанкны хүндэт ерөнхийлөгч танд Монгол Улсын “Анод” банкийг шууд хөрөнгө оруулалт хийх шугамаар худалдан авч шинэчлэн байгуулах чин хүсэлтээ илэрхийлж байгаа хүлээн авна уу. “Анод” банканд болон түүнтэй холбоотойгоор Монголбанканд тулгараад буй асуудлуудыг шийдвэрлэх талаар оновчтой саналыг тавихад бидэнд шаардагдах бүх мэдээллийг та бүхэн гаргаж өгнө гэдэгт бид найдаж байна. Тус группийн төлөөлөгчид Улаанбаатар хотод энэ долоо хоногийн баасан гаригт буюу 2009 оны 8 дугаар сарын 7-ны өдрийг хүртэл байж энэхүү албан хүсэлтийн талаар аливаа хүсэлтийн талаар аливаа асуух тодруулах зүйлд хариу өгөх боломжтой. RSLE Holdings –ийн нэрийн өмнөөс хүндэтгэсэн. Ерөнхийлөгч Мухаммад Аднан Ал Атас. 2009 оны 8 дугаар сарын 6-ны өдөр, пүрэв гариг гэсэн байв.

Энэ хүсэлтийн дараа юу болов

“Анод” банкийг худалдаж авах энэ хүсэлтэд Монголбанк өнөөдрийг болтол хариу өгөөгүй байгаа аж. Хүсэлт ирсний дараа харин дээр нэр дурдагдсан Монголбанкны Хяналт шалгалтын газрын захирал Ж.Ганбаатарыг ажлаас нь өөрчилсөн байна. Тус банкныхан түүнийг Малайзын талд зөвлөгөө өгсний улмаас албан ажлаасаа чөлөөлөгдсөн гэж байсан бол зарим нь Монголбанкны тэргүүн дэд дарга Б.Энххуяг Ж.Ганбаатарын ажлыг өөрчилсөн хэмээж байсан юм. Зарим эх сурвалжуудын ярьж буйгаар “Монголбанкны удирдлагууд Малайзын компанийн тавьсан энэ саналыг хүлээж авах бодолгүй байгаа гэнэ. Хэвлэлийнхэнд тайлбарлахдаа “Анод”-ыг худалдаж авах гадаадын компанийн хүсэлтийг судлаж байна гэсэн боловч хачир дээрээ худалдах сонирхолгүй байгаа гэнэ. Үүнийг Монголбанкны удирдлагуудтай холбон тайлбарлах хүн ч байна.”

“Анод”-ыг худалдахгүй байх сонирхол

Энэ шалтгааны учгийг эх сурвалжууд “Японы “Иточу” компани манай улсад уул уурхайн хүнд даацын техник тоног төхөөрөмж нийлүүлдэг. Тус компанид төлөгдөх ёстой 500 сая ам.доллар манай улсын банкуудад бий. Үүний 100 сая нь “Анод” банктай холбоотой асуудал болж гарч ирсэн. Мөрдөн байцаалтын явцад ч “Анод”-ын захирлуудаас энэ тухай холбогдуулан байцаалт авч байсан юм билээ. Уул, уурхайн хүнд даацын машинууд гэхээр манай алт, болон бусад зүйлс олборлодог томоохон аж ахуйн нэгжүүд ордог.” Хэрэв “Анод” -ыг дампууруулахгүй зарвал “Иточу”-д төлөх өр босно. Банкийг зарахгүйгээр дампууруулах юм бол энэ техник, тоног төхөөрөмжөөс авсан олон хүн аврагдаж, Японы компани “Анод” дампуурсан гэх үгийг хэлэх гэсэн хэрэг. “Иточу”-д төлөх 100 сая ам.долларын цаана улс төр бизнесийн олон хүний эрх ашиг бий. Банкийг хамгийн боломжтой улсад ашигтайгаар зарах боломж бүрдээд байхад Монголбанк хүлээж авахгүй байгаа нь учир битүүлэг байна” хэмээв.

“Иточу”-д төлөх их хэмжээний өртэй холбоотой гэнэ

Учир нь “Анод” банканд нялзаагаад буй “Иточу” компанид төлөх ёстой мөнгөний ард Монголбанкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Б.Энххуяг байгааг олон эх сурвалжууд нотлож байгаа юм. Мөн 2008 оны сүүлийн хагас жилд “Анод” банканд нээгдсэн хэмээгдэх “Иточу”-д төлөх их хэмжээний өрийн асуудалд Б.Энххуяг холбоотой гэдгийг Банкны холбооны эх сурвалжууд ч мэдээлж буй юм. Монголбанкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Б.Энххуяг нь эдгээр өр болон бусад том зээлдэгчдийн асуудлыг далдлахын тулд банкны сэргээх үйл ажиллагаанаас эсрэг бодлого явуулсантай холбоотой зарим үйлдлүүд УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хороонд мэдээлэгдсэн сурагтай. Шведийн банкны баталгаатай Малайзын байгууллагын худалдан авах санал нь манай улсад эрсдэлгүй, харин ч ашигтайгаар нөлөөлж мэдэх аж. Гэтэл Монголбанк дээрх гадаадын байгууллагын боломжит саналаас татгалзаж буй гол шалтгаан нь “Иточу”-д төлөх өртэй холбоотой байж болох талаар эдийн засгийн хүрээнийхэн ярьж байна. Учир нь хадгаламжгүй болсон “Анод” банкийг сэргээхэд 100 сая евро буюу Монгол төгрөгтэй харьцуулбал 200 тэрбум болж буй энэ мөнгө тус банкийг хөл дээр нь босгох боломжтой, Хамгийн эрүүл хувилбар гэж тайлбарлах ч хүн байгаа юм. “Анод”-ыг үгүй хийх гэсэн ашиг сонирхолтой хүмүүсийн тэргүүн эгнээд дэд ерөнхийлөгч Б.Энххуяг байсан байж болох талаар учир мэдэх хүмүүс ярьж байна. Түүний энэ үйлдлийг илчлэхийн тулд АНУ-аас орогнол хүссэн хэмээн хэвлэлээр нийтлэгдээд буй “Анод” банкийг бизнес, улс төрийн бүлэглэлүүдтэй үгсэн унагахад хүргэсэн гэх тус банкны гүйцэтгэх захирал асан Х.Уламбаярыг баривчилж авчрах ёстой гэнэ. Хэрэв түүнийг баривчилж чадвал “Анод”-ыг дампууруулах ажлыг эхлүүлсэн бүх хүний булхай дэлгэгдэх учиртай аж. Интерполоор эрэн сурвалжлаад хүмүүсийг авчирч болдог ч Х.Уламбаярыг авчирч дөнгөхгүй байгаа нь нөлөө бүхий эрх мэдэлтнүүдийн “гар” энэ хэрэгт шургасан байж болох талтай гэнэ. Тийм ч учраас цагдаагийнхан ядах юмгүй гүйцэтгэж болох интерполын ажлаа алгуурлаж буй нь цаанаа учиртайг илтгэж буй бололтой.

Б.Энххуяг гэж хэн бэ

Энэ хүн Монголбанканд олон жил ажилласан нэгэн гэнэ. Мөнгөний бодлогын захирлаас авахуулаад энэ албан тушаалд дэвшжээ. Хуучин тус банкны ерөнхийлөгч асан А.Батсүх байхдаа түүгээр гол ажлаа нугалуулдаг байсан бол одоогийн дарга Л.Пүрэвдорж ч түүний “амыг” хардаг тухай эх сурвалжууд ярьж байна. Тэрбээр банкандаа нэлээд нэр хүндтэй, голлох хүн гэнэ.

Resourse: Daily News

Тэд өнгөрсөн сарын 8-нд “Анод” банкийг худалдаж авах хүсэлтээ ирүүлсэн Малайзын компани ямар хариу өгөх бол хэмээн хүлээж байна.

“Хүсэлт тавьсан бүхэнд банкийг худалддаггүй”

Малайзын компани 180 тэрбум төгрөгөөр “Анод”-ыг худалдаж авах хүсэлтэй байгаа бөгөөд Швей­царийн банкнаас 100 сая еврогийн баталгаа гаргуулсан тухай бид өмнө нь мэдээлж байсан. Банкийг худалдах асуудлыг хэрхэн шийдэх, саналыг судалж байгаа эсэх талаар Монголбанкнаас тодруулах гэсэн авч үүнд тодорхой хариулт өгөх хүн олдсонгүй. Харин нэрээ хэлэхийг эс хүссэн нэгэн “Манай банкинд ийм хүсэлт Малайзаас тавьсан нь үнэн. Одоо нарийн судалгаа хийж байгаа. Бид хүсэлт тавьсан бүхэнд худалдах ёс байхгүй. Маш нарийн судалж, нягталж байж энэ асуудлыг шийднэ” гэсэн юм.

С.Насанжаргал:Санал тавьсан компани тийм ч найдвартай бус гэсэн

“Анод” банкинд Монголбанкнаас томилогдон ажиллаж байгаа бүрэн эрхт төлөөлөгч С.Насанжаргалаас энэ талаар тодруулсан юм.

-Таны хариуцан ажиллаж байгаа банкийг Малайзын томоохон компанид худалдах гэж байгаа гэсэн. Та мэдсэн биз дээ?

-Шууд худалдах, зарах асуудал яригдаагүй байх. Харин ийм санал Монголбанкинд ирсэн нь үнэн. Шууд л зарахгүй шүү дээ.

-Та банкны салбарт олон жил ажилласан хүн. Энэ санал тавиад байгаа компани хэр найдвартай, хэдэн жил ямар чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа газар юм бол?

-Нарийн зүйл би мэдэхгүй юм байна. Манай мэргэжлийн хүмүүс нарийн судалгаа хийж байгаа гэсэн. Тийм ч найдвартай хүмүүс биш гэсэн яриа сонсогдсон.

-“Анод” одоо ажиллаж байгаа гэж хэлэхэд хүнд л байгаа биз дээ?

-Ер нь маш хүнд байдалд байгаа гэдгийг хүмүүс мэднэ. Одоо долоон салбар л ажиллаж байна гэв.

“Анод” банк зарагдвал бидэнд бус Монгол Улсад мөнгө орж ирнэ гэсэн үг

“Анод” банкийг удирдаж байсан гүйцэтгэх захирал Д.Энхтөрөөс энэ тухай цөөн асуултад хариулт авлаа.

-Танай банк үйл ажиллагаагаараа эхний эгнээнд явдаг байсан. Гэтэл одоо зарагдах тухай яригдаж байна.Та бүхэн энэ тухай мэдсэн үү?

-Манай банк нийт 100 мянга гаруй харилцагчтай, арилжааны банкуудаас эхний дөрөвт ордог байсан. Монголбанканд манай банкийг авах санал ирсэн гэдгийг дам дуулсан. Албан ёсны мэдээлэл аваагүй. Эдийн засгийн хямралтай үед зарагдвал бидэнд бус манай улсын эдийн засагт нэмэр болох байх. Зарагдах тухай сонсоход гайхах ч юм уу, сүр болгох зүйл огт байхгүй.

-Зарим хүмүүс энэ асуудлыг их хүндээр тусгаж авч байх шиг байна?

-Дэлхийн олон улс оронд ийм зүйл байдаг л юм. Манай улсад өмнө нь ийм асуудал гарч байгаагүй болохоор хүмүүс хүндээр тусгаж аваад байгаа байх. Хүн машин авлаа эргүүлээд зардаг л биз дээ. Түүнтэй л адил зүйл. Харин ч эдийн засгийн ийм хүнд хэцүү үед авах санал гаргаж байгаад талархаад асуудлыг шуурхай шийдэх ёстой.

-Монголбанк нэг сар хүлээлгэж байгааг та юу гэж үзэж байна. Шуурхай бус байна уу даа?

-Малайзаас ирсэн хүмүүс манай улсад уул уурхайн салбар хөгжих ирээдүйтэй гэдгийг олж хараад ийм санал тавьж байгаа байх. Энэ хүмүүс хэрхэн яаж ажиллаж, ямар хохирол, эрсдэл хүлээхээ бүрэн судалж, шалгасны эцэст хандсан байх гэж би бодож байна. Иймд манай талаас хэрхэн ажиллах талаар санаа зовох зүйлгүй болов уу. Бидний бус манай улсын эдийн засаг болоод харилцагч нарын эрх ашиг цаана нь байгаа шүү дээ.

Х.Оюунсүрэн

З.Урсгал

“Японы Иточу” компани манай улсад уул уурхайн хүнд даацын техник тоног төхөөрөмж нийлүүлдэг. Тус компанид төлөгдөх ёстой 500 сая ам.доллар манай улсын банкуудад бий гэсэн тооцоо бий. Үүний 100 сая нь “Анод” банктай холбоотой асуудал болж гарч ирсэн. Мөрдөн байцаалтын явцад ч “Анод”-ын захирлуудаас энэ тухай холбогдуулан байцаалт авч байсан юм билээ. Хачир дээрээ энэ 100 сая ам.доллар нь “Анод” банктай холбоотой эсэх нь ч эргэлзээтэй. Уул, уурхайн хүнд даацын машинуудыг алт, болон бусад ашигт малтмал олборлодог манай томоохон аж ахуйн нэгжүүд авдаг. Хэрэв “Анод”-ыг худалдвал “Иточу”-д төлөх өр босно. Банкийг зарахгүйгээр дампууруулах юм бол энэ техник, тоног төхөөрөмжийг авсан олон хүн төлбөр хийлгүй хоцорч, Японы компанид “Анод” дампуурсан гэх үгийг зарим нэг хүн хэлэхийг улайраад байна. Дампуурсан банкнаас гадныхан юу олж авах вэ дээ. Энэ боломжийг ашиглах гэсэн хүмүүс байгаа нь тодорхой. Мэдээж “Иточу”-д төлөх 100 сая ам.долларын цаана “Анод”-ыг дампууруулах гэсэн улс төр, бизнесийнхний эрх ашиг давхар явж буй. Иймэрхүү нөлөөнөөс болж Монголбанк тус банкийг худалдаж болох ашигтай саналаас татгалзаж байна. Нөгөө талаараа төр улс төр, бизнесийн бүлэглэлүүдтэй хутгалдсаны жишээ юм.

Хувьцаа худалдаж авсан хүмүүсийн тал нь тайлбар мэдүүлэг өгчээ

“Анод” банкны ТУЗ-ийн дарга Э.Гүр-Аранз, гүйцэтгэх захирал Д.Энхтөр, Н.Даваа нарт холбогдох 70 гаруй хавтаст хэргийг Улсын мөрдөн байцаах газар Нийслэлийн прокурорт шилжүүлсэн байна. Захирлуудыг банкны ажиллагааг доголдуулж, их хэмжээний мөнгө эрх мэдлээ хэтрүүлэн хууль бусаар гаргасан хэмээн буруутгасан. Хавтаст хэрэгт авагдсан зарим баримт материалыг тодруулах шаардлага эхнээсээ гарч байгаа талаар албаны эх сурвалж мэдээллээ. Ерөнхийдөө нотолж цуглуулах баримтынхаа 90 гаруй хувийг мөрдөн байцаагчид цуглуулсан гэж үзэж байгаа ч зарим хохирогч болон зээлдэгчийг авах ажил дутуу хийгдсэн гэнэ. Мөн захирлууд хувьцаа гаргаж 19 тэрбум төгрөг босгосон. Хувьцааг 1200 гаруй хүн худалдаж авсны дөнгөж тал хувь нь мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлэг тайлбар өгсөн байна. Мөн олон улсын SWIFT гүйлгээний кодыг мэддэг тус банкны хоёр хүнээс хуулийнхан мэдүүлэг авч амжсан гэнэ. Эх сурвалжийн ярьж буйгаар “Дээрх хоёр нэр бүхий хүн ажилдаа ямар нэгэн алдаа дутагдал гаргаагүй” хэмээн мөрдөн байцаагчид үзжээ.

Х.Уламбаярын хэргийг тусгаарлаж магадгүй

Харин “Анод” банкийг улс төр болон бизнесийн зарим бүлэглэлүүдтэй унагахыг оролдсон хэмээн хэвлэлээр буруутгагдаж байсан тус банкны тамгын газрын дарга асан Х.Уламбаярын хэргийг захирлуудын хэргээс тусгаарлаж эрүүгийн хэрэг үүсгэх эсэхээ зарим нотлох баримтыг үзэж байж шийдэх гэнэ. Иймд түүнд холбогдох хэргийг түдгэлзүүлээд буй аж. Харин тус банкийг дампуурлын ирмэгт хүргэсэн гэх 40 том зээлдэгчийг хууль журмын дагуу зээл авсан гэж үзэж байгаа бололтой. Юутай ч зээлдэгч нарыг шалгах шаардлагагүй гэж үзсэн гэнэ. Хуурамч барьцаа тавьсан эсвэл “Анод”-ын удирдлагууд өөрсдөө авсан шигээ ямар ч барьцаагүй зээл өгсөн зээлдэгч нартай холбоотой зарим асуудал шинээр сөхөгдөж байгаа аж. Энэ мэт шалтгаануудаас болж дээрх хэрэг нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцах бололтой.

www.medee.mn

Баттай эх сурвалжийн мэдээлснээр, өнгөрсөн сарын 4-нд Малайзын то­моо­хон компаниас “Анод” банкыг худалдан авах ту­хай санал ирүүлсэн байна. Тус компанийнхан 180 мил­­лиард төгрөгөөр тус бан­кийг худалдаж авах хүсэлтэй байгаагаа илэр­хийлжээ. Түүнчлэн Швей­царийн банкнаас 100 сая еврогийн баталгаа гаргасан баримтыг Монголбанкинд ирүүлсэн тэрхүү хүсэлт­дээ хавсар­гасан аж. Мон­гол­банк­ны­хан энэ ту­хай олон нийтэд мэдэг­дээгүй ч Малайзын ком­па­нийн тавьсан хүсэл­тэд “Нэг сарын дараа ха­риу өгье” гэсэн хариулт явуулсан гэдгийг баттай эх сурвалж хэлж байна. Тэгэхээр ирэх сарын 4-нд “Анод” банкыг гадны компанид зарах эсэх асуудал тодорхой болох аж.

Х.Сүрэн