“Анод” банкны 1268 хувьцаа эзэмшигч тєрєєс 20 тэрбум тєгрєг нэхэж байгаа. Тэд Монголбанк, Санхvvгийн зохицуулах хороо, Монголын хєрєнгийн бирж хvлээсэн vvргээ биелvvлээгvй хэмээн vзэж байгаа юм.
Энэ талаар Монголын vнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбооны гvйцэтгэх захирал Л.Цэвээнравдангаас тодруулсан юм.
-Vнэт цаас гаргах зєвшєєрлийг хаанаас олгодог юм бэ?
-Монгол Улсын Vнэт цаасны тухай хууль гэж бий. Энэ хуульд, Санхvvгийн зохицуулах хороо хянаад зєв-шєєрлийг нь олгоно гэж заасан байдаг. Санхvvгийн зохицуулах хорооноос нийтэд арилжаалж болно гэж зєвшєєрсєн хувьцааг нь Монголын хєрєнгийн бирж бvртгэж авдаг. Vvн дээр vндэслэж ард тvмэн захиалга єгч арилжаанд оролцдог зарчимтай.
-Хувьцаа нь хэдэн тєгрєгєєр борлогдож байсан юм бэ?
-Vнэт цаасны анхдагч зах зээл гэж бий. Энэ нь “Анод” банкин дээр хоёр гуравхан хоногийн дотор л хийгдсэн. Эхлээд тав хоног нийт брокерийн пvvсээр дамжуулж рекламдаад ийм хувьцаа гаргах гэж байна та хэдэн тєгрєгєєр авах вэ гэсэн санал гаргасан юм. Тэгээд “Анод”-ынхан дундаж vнэ бол 1000 тєгрєг гэсэн санал гаргасан. Ингээд бvх саналаа тооцож vзээд 1080 тєгрєгєєр бvх хувьцаа зарагдах vнийн тєвшинг тог-тоосон. 20 тэрбум тєгрєгийн 19 сая ширхэг хувьцаа гаргаад зарсан. Дараа нь хоёр дах зах зээл нь эхэлсэн. Дампуурах хvртлэх таван сарын эхний хоёр сард нэгж хувьцааны vнэ єсч 1800 тєгрєгт хvрсэн. Vvнээс хойш буураад 586 тєгрєг болж бvр мєсєн хаагдсан. Єєрєєр хэлбэл, 20 тэрбум тєгрєгийн vнэтэй хувьцаа 10 тэрбумын vнэлгээтэй болтлоо буурсан гэсэн vг.
-Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хийх хугацааг нь хуульд хэрхэн заасан байдаг вэ?
-Жилд нэг удаа хийдэг. Хувьцаат компаниуд оны эхний дєрвєн сард багтааж хийдэг юм. Шинээр байгуулагдаж буй хувьцаат компани бол хоёр дахь зах зээл дуусч хувьцаа эзэмшигчид нь тодорхой болоод л хурлаа хийдэг. Гэтэл тийм боломж олдсонгvй, гарсан ч vгvй. Монголбанк тэр банкыг эрсдэлд орсон гээд ажлыг нь сайжруулахаар бvх эрхийг єєртєє аваад жил хагас болчихлоо. Хєрєнгє оруулсан хvмvvстэй нь уулзаж та бvхний эрх дарх ийм тийм гэсэн зvйл ярихгvй л байна. Уг нь энэ талаар бидэнтэй ярих л ёстой. Гэтэл ийм санал санаачлага гаргаагvй. Зєвхєн банкны тухай хуулиа л мєрдсєн. Цаана нь Компанийн, Vнэт цаасны тухай хуулийг ижил тєвшинд авч vзэх ёстой шvv дээ. Ингэсэн бол хадгаламж, хувьцаа эзэмшигчийг адилхан харгалзаж шийдвэр гаргах байсан юм. Хувьцаа эзэмшигчийн асуудлыг яаж шийдэх талаар одоо болтол таг чиг байна.
-Тєр яагаад хувьцааны эрсдлийг хариуцах ёстой гэж?
-Хэн буруу шийдвэр гаргасан тэр нь хариуцлага хvлээх ёстой. Тєр єєрєє хариуцлагагvй ажиллаж хяналт шалгалт хийгээгvй тиймээс хохирлыг нь барагдуулах ёстой. Хэрвээ хvссэн бол “Анод”-ийг авраад гарах бололцоо байсан. Яагаад гэвэл дампуурахаас нь ємнє ч, хойно нь ч гадаадын хєрєнгє оруулагчдаас худалдаж авъя гэсэн санал Монголбанкинд ирж байсан юм билээ. Томоохон зээлдэгч нарт энэ банкыг дампууруулах сонирхол байх шиг байна. Мєн, тєр хувьцаа эзэмжигчийн эрхийг олгоогvй хоёр гурван сарын дараа дампууруулаад алга болсон. Эрхээ эдлээд хувьцаа эзэмшигчийн хурлаа хийгээд захирлаар нь хэн нэгнийг томилчихсон байвал эрсдэлээ єєрсдєє хvлээж болно. Гэтэл ийм боломж олдоогvй. Тиймээс биднийг эрсдэлээ хариуц гэж байгаа нь шударга бус юм.
-Монголбанкнаас хамгийн сvvлд гаргасан аудитын дvгнэлттэй танилцав уу?
-Vзсэн. Vvнд “Анод”-ыг их муулсан байна лээ. Тэгвэл хяналт шалгалт тавьж байх ёстой Монголбанк бас муу ажилласан л байхгvй юу. Єєрсдєє хяналт шалгалтаа хариуцлагагvй тавьсан учраас л банк дампуурах байдал хvрсэн гэж бодож байна. Энэ банкны vйл ажиллагаа 2002 оноос эхлээд л доголдож “хулхи” аудитын дvгнэлт гаргаж байсан. Гэтэл Монголбанк vvнийг нь мэдсээр байж зvгээр харж сууж байгаад ийм эрсдэлтэй байдалд хvргэсэн гэж бодож байна. Тэгээд бас болоогvй Санхvvгийн зохицуулах хороонд “Анод” банкыг хувьцаа гаргахыг зєвшєєрч татгалзахгvй гэсэн хариу єгсєн байдаг юм. Санхvvгийн зохицуулах хороо ч “Анод”-оос ирvvлсэн тайлан блансыг нь нарийвчлан шалгаагvй зvгээр тулгаж vзээд л хувьцаа гаргах эрхийг нь єгчихсєн байна лээ.
-”Анод”-ыг худалдаж авах ямар ямар санал ирж байсан юм бол?
-Хамгийн сvvлд Малайз санал тавьсан. Хэцvv байдалд орохоос нь ємнє Солонгос, Шведээс 100 тэрбум ам.доллар орж ирэх ёстой гэсэн яриа гарч л байсан. Энэ саналуудыг ямар vндэслэлээр буцааснаа Монголбанк сайн мэднэ. Бид тєрд ганц л шаардлага тавьж байна. Энэ нь бидний хохирлыг барагдуулах.
-Бvрэн эрхт тєлєєлєгч ямар ажилласан гэж бодож байна вэ?
-Сэтгэл гаргаад сайн ажилласан бол аварч чадах л байсан байх. Мэдээж банкны чадвартай єндєр мэдлэгтэй хvн томилсон байлгvй. Мэдлэг чадваргvй хvн томилохгvй шvv дээ. Урьд нь хvнд байдалд орсон банк манайд байж л байсан. Жишээлбэл “ХААН” банк байна. Одоо босгоод ирсэн л байна шvv дээ.
-Чанаргvй болсон зээлийг “Анод”-д шахсан гэсэн яриа гараад байна. Ямар учиртай юм бэ?
-Янз бvрийн гадаад тєлбєр тооцооны данс нээдэг шvv дээ. Гэтэл Японы “Иточу” корпорацид бусдын тєлєх 600 гаруй тэрбум тєгрєгийн аккартив дансны баталгааг “Анод” дампуурахаасаа ємнє гаргаж єгсєн байсан юм.
-Энэ банкны талаар та нарт мэдээлэл тогтмол єгч байгаа юу?
-Тийм зvйл огт байхгvй.
Ardchilal Sonin
Энэ талаар Монголын vнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбооны гvйцэтгэх захирал Л.Цэвээнравдангаас тодруулсан юм.
-Vнэт цаас гаргах зєвшєєрлийг хаанаас олгодог юм бэ?
-Монгол Улсын Vнэт цаасны тухай хууль гэж бий. Энэ хуульд, Санхvvгийн зохицуулах хороо хянаад зєв-шєєрлийг нь олгоно гэж заасан байдаг. Санхvvгийн зохицуулах хорооноос нийтэд арилжаалж болно гэж зєвшєєрсєн хувьцааг нь Монголын хєрєнгийн бирж бvртгэж авдаг. Vvн дээр vндэслэж ард тvмэн захиалга єгч арилжаанд оролцдог зарчимтай.
-Хувьцаа нь хэдэн тєгрєгєєр борлогдож байсан юм бэ?
-Vнэт цаасны анхдагч зах зээл гэж бий. Энэ нь “Анод” банкин дээр хоёр гуравхан хоногийн дотор л хийгдсэн. Эхлээд тав хоног нийт брокерийн пvvсээр дамжуулж рекламдаад ийм хувьцаа гаргах гэж байна та хэдэн тєгрєгєєр авах вэ гэсэн санал гаргасан юм. Тэгээд “Анод”-ынхан дундаж vнэ бол 1000 тєгрєг гэсэн санал гаргасан. Ингээд бvх саналаа тооцож vзээд 1080 тєгрєгєєр бvх хувьцаа зарагдах vнийн тєвшинг тог-тоосон. 20 тэрбум тєгрєгийн 19 сая ширхэг хувьцаа гаргаад зарсан. Дараа нь хоёр дах зах зээл нь эхэлсэн. Дампуурах хvртлэх таван сарын эхний хоёр сард нэгж хувьцааны vнэ єсч 1800 тєгрєгт хvрсэн. Vvнээс хойш буураад 586 тєгрєг болж бvр мєсєн хаагдсан. Єєрєєр хэлбэл, 20 тэрбум тєгрєгийн vнэтэй хувьцаа 10 тэрбумын vнэлгээтэй болтлоо буурсан гэсэн vг.
-Хувьцаа эзэмшигчдийн хурал хийх хугацааг нь хуульд хэрхэн заасан байдаг вэ?
-Жилд нэг удаа хийдэг. Хувьцаат компаниуд оны эхний дєрвєн сард багтааж хийдэг юм. Шинээр байгуулагдаж буй хувьцаат компани бол хоёр дахь зах зээл дуусч хувьцаа эзэмшигчид нь тодорхой болоод л хурлаа хийдэг. Гэтэл тийм боломж олдсонгvй, гарсан ч vгvй. Монголбанк тэр банкыг эрсдэлд орсон гээд ажлыг нь сайжруулахаар бvх эрхийг єєртєє аваад жил хагас болчихлоо. Хєрєнгє оруулсан хvмvvстэй нь уулзаж та бvхний эрх дарх ийм тийм гэсэн зvйл ярихгvй л байна. Уг нь энэ талаар бидэнтэй ярих л ёстой. Гэтэл ийм санал санаачлага гаргаагvй. Зєвхєн банкны тухай хуулиа л мєрдсєн. Цаана нь Компанийн, Vнэт цаасны тухай хуулийг ижил тєвшинд авч vзэх ёстой шvv дээ. Ингэсэн бол хадгаламж, хувьцаа эзэмшигчийг адилхан харгалзаж шийдвэр гаргах байсан юм. Хувьцаа эзэмшигчийн асуудлыг яаж шийдэх талаар одоо болтол таг чиг байна.
-Тєр яагаад хувьцааны эрсдлийг хариуцах ёстой гэж?
-Хэн буруу шийдвэр гаргасан тэр нь хариуцлага хvлээх ёстой. Тєр єєрєє хариуцлагагvй ажиллаж хяналт шалгалт хийгээгvй тиймээс хохирлыг нь барагдуулах ёстой. Хэрвээ хvссэн бол “Анод”-ийг авраад гарах бололцоо байсан. Яагаад гэвэл дампуурахаас нь ємнє ч, хойно нь ч гадаадын хєрєнгє оруулагчдаас худалдаж авъя гэсэн санал Монголбанкинд ирж байсан юм билээ. Томоохон зээлдэгч нарт энэ банкыг дампууруулах сонирхол байх шиг байна. Мєн, тєр хувьцаа эзэмжигчийн эрхийг олгоогvй хоёр гурван сарын дараа дампууруулаад алга болсон. Эрхээ эдлээд хувьцаа эзэмшигчийн хурлаа хийгээд захирлаар нь хэн нэгнийг томилчихсон байвал эрсдэлээ єєрсдєє хvлээж болно. Гэтэл ийм боломж олдоогvй. Тиймээс биднийг эрсдэлээ хариуц гэж байгаа нь шударга бус юм.
-Монголбанкнаас хамгийн сvvлд гаргасан аудитын дvгнэлттэй танилцав уу?
-Vзсэн. Vvнд “Анод”-ыг их муулсан байна лээ. Тэгвэл хяналт шалгалт тавьж байх ёстой Монголбанк бас муу ажилласан л байхгvй юу. Єєрсдєє хяналт шалгалтаа хариуцлагагvй тавьсан учраас л банк дампуурах байдал хvрсэн гэж бодож байна. Энэ банкны vйл ажиллагаа 2002 оноос эхлээд л доголдож “хулхи” аудитын дvгнэлт гаргаж байсан. Гэтэл Монголбанк vvнийг нь мэдсээр байж зvгээр харж сууж байгаад ийм эрсдэлтэй байдалд хvргэсэн гэж бодож байна. Тэгээд бас болоогvй Санхvvгийн зохицуулах хороонд “Анод” банкыг хувьцаа гаргахыг зєвшєєрч татгалзахгvй гэсэн хариу єгсєн байдаг юм. Санхvvгийн зохицуулах хороо ч “Анод”-оос ирvvлсэн тайлан блансыг нь нарийвчлан шалгаагvй зvгээр тулгаж vзээд л хувьцаа гаргах эрхийг нь єгчихсєн байна лээ.
-”Анод”-ыг худалдаж авах ямар ямар санал ирж байсан юм бол?
-Хамгийн сvvлд Малайз санал тавьсан. Хэцvv байдалд орохоос нь ємнє Солонгос, Шведээс 100 тэрбум ам.доллар орж ирэх ёстой гэсэн яриа гарч л байсан. Энэ саналуудыг ямар vндэслэлээр буцааснаа Монголбанк сайн мэднэ. Бид тєрд ганц л шаардлага тавьж байна. Энэ нь бидний хохирлыг барагдуулах.
-Бvрэн эрхт тєлєєлєгч ямар ажилласан гэж бодож байна вэ?
-Сэтгэл гаргаад сайн ажилласан бол аварч чадах л байсан байх. Мэдээж банкны чадвартай єндєр мэдлэгтэй хvн томилсон байлгvй. Мэдлэг чадваргvй хvн томилохгvй шvv дээ. Урьд нь хvнд байдалд орсон банк манайд байж л байсан. Жишээлбэл “ХААН” банк байна. Одоо босгоод ирсэн л байна шvv дээ.
-Чанаргvй болсон зээлийг “Анод”-д шахсан гэсэн яриа гараад байна. Ямар учиртай юм бэ?
-Янз бvрийн гадаад тєлбєр тооцооны данс нээдэг шvv дээ. Гэтэл Японы “Иточу” корпорацид бусдын тєлєх 600 гаруй тэрбум тєгрєгийн аккартив дансны баталгааг “Анод” дампуурахаасаа ємнє гаргаж єгсєн байсан юм.
-Энэ банкны талаар та нарт мэдээлэл тогтмол єгч байгаа юу?
-Тийм зvйл огт байхгvй.
Ardchilal Sonin
Posts
